وقف در فرهنگ اسلامی و ایرانی سنتی دیرینه و شناخته شده است و بدون تردید شکلگیری یا راهاندازی مراکز خیریه علمی که اختصاصاً به مقوله وقف علم و فناوری میپردازد میتواند در تقویت این سنت در حوزه علم و فناوری نقش مهمی داشته باشد. اختصاص خیرات علمی به حوزه علم و فناوری نهتنها میتواند تامینکننده سرمایه برای راهاندازی کسب و کارهای دانش بنیان برای کسب درآمد باشد بلکه میتواند به منزله دستیابی به فناوریهایی باشد که اثرات و خیرات آن نهتنها در سطح ملی بلکه در سطح جهانی نیز ماندگار شود.
وقف تجلی نوع دوستی و دیگرخواهی است. اسلام که دینی اجتماعی است با تأکید بر وقف، این حس نوع دوستی را بارور کرد. گرچه کلمه وقف در قرآن نیامده اما دهها تعبیر انفاق، احسان، حسنه، سبیل الله، ایثار، باقیات الصالحات و صدقه کلیدواژههایی هستند که حاکی از اهمیت وقف است؛ زیرا وقف بر همه این ها قابل تطبیق است و از مصادیق بارز آن هاست. وقف خود یکی از راههای تعظیم شعائر است؛ وقف علم و فناوری یکی از روشهای تامین مالی بسیار مهم در دنیا محسوب میشود!
موقوفات فناوران
شاید فکر کنید غولهای دنیای فناوری یا استارتآپها همواره به دنبال کشف یا اختراع بعدی خود هستند. البته چندان اشتباه هم فکر نمیکنید، اما پس از افراد و شخصیتهای سرشناس، همین شرکتهای دانشبنیان هستند که در زمینه وقف در راه علم و فناوری به وقف تواناییها و درآمدهای خود برای تبدیل جهان به جایی بهتر برای زندگی عمومی میپردازند. در ادامه، با برخی از برندهای معروف و موقوفات آنها بیشتر آشنا میشویم:
شرکت سیسکو که از بزرگان سختافزارهای شبکههای ارتباطی است به بخشهای مختلفی کمک میکند. سیسکو به طور مستقل بنیاد خیریه خود را نیز راهاندازی کرده است که ۷۰ درصد از سرمایه اولیه آن از محل درآمدهای حاصل از فروش سهام شرکت تامین شده است.
وقف یعنی؛ ایثار، یعنی از خودگذشتگی، یعنی دیگران را بر خود ترجیح دادن، مخلوقات خدا را بیش از خود دوست داشتن و به فکر آنها بودن. احساس مسئولیت در مقابل آیندگان داشتن. از انحصار خود خارج شدن. خودخواهی را کنار گذاشتن. وقف یعنی؛ پس اندازی برای روزهای تنهایی، همراهی برای ایام بیکسی، آذوقهای برای لحظات درماندگی، چراغی در تاریکی، چشمه زلال آبی در کویر تشنگی.
در راستای تسهیل و تشویق اشخاص به توجه بیشتر به موضوع وقف علم و فناوری پلتفرمهای خیریه و تامین مالی جمعی با مدل اهدا نیز در ایران طی سالهای اخیر شکل گرفت که از جمله این پلتفرمها میتوان به پلتفرم وقف علم اشاره نمود که حمایتهای مالی و غیرمالی ارزشمندی را به کسب و کارهای فناور محور ارائه مینمایند. پلتفرم تامین مالی جمعی مسکن پلاس کارکردی مشارکت محور دارد (مبتنی بر سهام) و از لحاظ قانونی اجازه ورود به حوزه تأمین مالی جمعی با مدل اهدا یا وقف را ندارد؛ با این حال برای شرکتهای دانشبنیان و خلاق که فناوری اساس شکلگیری آنان است تخفیف قابل توجهی در نرخ کارمزد تامین مالی جمعی (تا 50 درصد تخفیف) در نظر گرفتهایم تا سهمی در رشد شرکتهای فناور محور کشورمان که با ریسک بالایی دست و پنجه نرم میکنند ایفا نماییم.
(چنانچه با انواع مدلهای تامین مالی جمعی آشنایی ندارید پیشنهاد میشود مقاله انواع مدلهای تامین مالی جمعی را مطالعه نمایید.)